Regelmatig vind ik mezelf in een verhitte discussie met als onderwerp de natuurfotograaf. Hoewel elke discussie anders verloopt is de insteek vrijwel altijd hetzelfde: ze hebben geen respect voor de natuur en doen werkelijk alles voor het plaatje. Waar ik jarenlang de fotograaf heb verdedigt, ben ik daar inmiddels helemaal van afgestapt. Sterker nog, toen ik vorige week zondag op pad ging door de Noord-Hollandse duinen bereikte ik m’n grens en ben ik al m’n respect voor de gemiddelde, zelfbenoemde natuurfotograaf verloren.

Al op jonge leeftijd werd ik betoverd door de waanzinnige platen gedeeld door National Geographic en BBC. Ik zag voor het eerst echt wilde dieren en onaangetaste ecosystemen. Later besefte ik mij dat er toch echt een persoon aanwezig moest zijn die deze momenten vastlegde, maar ontwikkelde daar snel een diep respect voor. Wildlife foto’s vragen namelijk om heel veel geduld, soms zelfs weken, en om heel veel respect voor de omgeving. Dat respect lijkt echter steeds zeldzamer te worden.

In ons landje zie ik het steeds vaker: (amateur-)fotografen die er alles aan doen om dat perfecte plaatje te krijgen. Paden worden compleet genegeerd en geduld is ver te zoeken, want bij ieder bezoekje moet er ten minste één goede foto zijn geschoten. En men is bereid daar ver voor te gaan. Zo ver zelfs, zag ik op de bewuste dag, dat de dieren worden gelokt met eten en zo benaderd kunnen worden tot op soms enkele centimeters!
Wellicht klinkt het onschuldig, maar de voorheen wilde dieren kunnen hierdoor afhankelijk worden van voedsel van de mens. Ik ben geen expert of het gebied van verandering in dierlijk gedrag in relatie tot voeren, maar durf wel enkele voorbeelden te noemen. Zo kunnen de dieren ziek worden of overlijden door ongeschikt voedsel, kunnen ze agressie ontwikkelen naar de mens wanneer hij/zij niet kan voldoen aan de verwachting van voeren en kan een diersoort een exponentiële groei doorgaan door het onnatuurlijke voedseloverschot waardoor een ecosysteem uit balans raakt.

Deze implicaties daar gelaten snap ik niet waarom je als fotograaf op deze manier zou willen fotograferen. Er komt vrijwel geen uitdaging meer bij kijken en je toont totaal geen respect voor dat wat je probeert vast te leggen, de natuur. Er is niets natuurlijks aan deze omstandigheden, dus wat leg je eigenlijk vast? In feite neem je jezelf en de bewonderaars van jou foto’s keihard in de maling.

Het gekste is dat deze mannen en vrouwen veelal de dure, grote zoomlenzen bezitten die juist bedoeld zijn om een object dichter bij te halen dan in werkelijkheid het geval is. Oftewel, deze lenzen bieden de ultieme manier om op gepaste afstand dergelijke natuur op intieme wijze vast te leggen, zonder deze te verstoren. Wat zou het toch een feest zijn als dat kwartje zou vallen en men dit dure speelgoed eindelijk eens goed zou gaan gebruiken. Maar tot die tijd loop ik met een grote boog om de misdragende, zelfbenoemde natuurfotografen heen.

Dylan Haanappel

Een ex-pessimist, altijd druk en pas 32. Ik ben verslaafd aan het opdoen en delen van kennis. Ooit was ik surfer, later een backpacker, maar nu vooral een mens dat blij wordt van buiten zijn. Je leest hier meer over mij en mijn reis naar een leven in de buitenlucht.