Het avontuur is begonnen. Vanaf 1 november zijn we in het afvalvrije-bestaan gedoken en sinds een week proberen we dat ook echt na te leven. Lang verhaal kort: dat is nog niet gelukt! Maar dat betekent niet dat we geen stappen hebben gemaakt, we zijn al goed op weg en delen alvast de eerste ervaringen.

Hoewel we ons van te voren al heel goed beseften dat een gemiddeld huishouden heel wat afval produceert, merken we nu dat het afval echt overal vandaan komt. Voedingsmiddelen, schoonmaakproducten, douchespullen en zelfs cadeaus komen in verpakkingen of leveren afval op. Sommigen dingen zijn gemakkelijk te vervangen of afvalvrij in te kopen, zoals de welbekende komkommer in plastic van de Albert Heijn (en andere supermarkten). Oplossing: niet meer daar inkopen. Andere dingen zijn lastiger, zoals douchegel of pasta en rijst. Deze producten zitten vrijwel altijd in plastic verpakt en laat dat nou net de ergste vorm van afval zijn.

Dus wat te doen? Zoals eerder aangegeven gaan we er niet van uit dat we van de één op andere dag compleet afvalvrij kunnen leven, als dat überhaupt in z’n geheel lukt. We gebruiken de komende 8 maanden om stapje voor stapje te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn en of het door te voeren is in een alledaags leven. Omdat we voeding als grootste afvalproducent achten, hebben we besloten ons eerst daar op te richten. Hoewel we er nog niet zijn, hebben we wel grote stappen kunnen maken. Een kort overzicht:

Brood
We, en dan vooral ik (Dylan), eten veel brood. Brood wordt vrijwel altijd, vaak voor je ogen bij de bakker of supermarkt, in plastic verpakt. Zonde en compleet onnodig, want met een simpele, katoenen broodzak is dat nergens voor nodig. In Bloemendaal vonden we Bakker van Vessem, die niet alleen je broden graag in een broodzak schuift, maar ook nog eens zelf broodzakken verkoopt. Iets verderop bij de Vomar supermarkt kun je zelf je brood snijden en verpakken. Alle broden kosten hetzelfde, dus je hebt niet eens een stickertje nodig. Maar zelfs bij de Albert Heijn en de bakker op de hoek doen ze niet al te moeilijk als je aardig vraagt of je je brood in een eigen zak mag mee nemen.





Broodbeleg
Op broodbeleg spelen we nog even vals, want glazen potten pindakaas en jam kopen we nog in. Die potten kunnen we namelijk straks heel goed gebruiken om noten en dergelijke in te bewaren. Wel zien we al mogelijkheden in het zelf maken van bovengenoemden en beleg als kaas kunnen we op de markt halen met zelfgemaakte bijenwas-wraps. Daarover later meer.

Groente en fruit
Misschien wel erg voor de hand liggend, maar groente en fruit hebben we vrijwel compleet verpakkingsvrij ingekocht op de markt in Haarlem. Ook hier geldt weer dat een beetje assertiviteit je een heel eind brengt. Ook al is het voor sommige verkopers misschien wat vreemd, niemand doet moeilijk als je aangeeft geen plastic tasjes te willen. Bij de tomaten kregen we na aan te geven geen zakjes te willen toch nog een papieren zakje. Dat hebben we nu maar gelaten, maar in het vervolg dus makkelijk op te lossen door eigen stoffen tasjes mee te nemen. De mevrouw van de biologische groentekraam was erg geïnteresseerd in het project en vertelde dat haar groenten rechtstreeks in de herbruikbare kisten gaan, er komt dus geen plastic aan te pas. Dat is nou mooi!

Noten
Misschien wel het makkelijkst van allemaal: nootjes. Zodra je noten niet meer simpelweg in de supermarkt koopt maar bij een notenboer of op de markt worden ze afgewogen en speciaal voor jou verpakt. Neem je zelf een bakje of zakje mee, dan kan het daar in. Op de markt van Haarlem kijken ze er in ieder geval totaal niet raar van op, het is de gewoonste zaak van de wereld dat je een eigen bakje meeneemt.

Alcohol
Als fervent whisky- en bierliefhebber is een alcoholisch versnapering toch wel een must. Gelukkig komen beiden in glazen flessen en staat op bier vrijwel altijd statiegeld. Hoewel dit geen perfecte oplossing is brengt het wel tijdelijk een uitkomst. We zullen bovendien eerder kiezen voor een glaasje wijn, want in Haarlem zit het bijzondere Mini Bini Wini, een wijnwinkel waar je de wijn in je herbruikbare fles laat tappen! We zijn er nog niet geweest, maar een bezoekje staat wel op de agenda.

Overig
Aardappelen en eieren zijn los te koop op de markt en kunnen in eigen verpakkingen worden meegenomen. Aardappel in een linnentas, eieren in een herbruikbaar doosje. Olijfolie is ook op de markt te koop uit de tap, maar dit blijkt erg duur. Oil & Vinegar heeft echter ook de mogelijkheid zelf te tappen, dus we zullen af en toe een tripje naar Amsterdam of Den Haag maken. Voor pasta pakken we de trein naar Amsterdam of Leiden, want daar heb je de verpakkingsvrije winkels. Hoewel dit even een pain-in-the-ass is, hebben we besloten dat het een goede reden geeft voor een dagje uit. Als we groot inkopen kunnen we bovendien een flinke tijd vooruit en is het niet zo erg. Wat ze er precies hebben moeten we nog ontdekken, dus ook dat volgt later.

Een aantal producten blijkt nog erg lastig. Peulvruchten zoals linzen en bonen hebben we bijvoorbeeld nog niet verpakkingsvrij kunnen vinden. Wellicht dat de verpakkingsvrije winkel uitkomst biedt, maar mocht je tips hebben horen we het graag. Ook voor producten als boter en amandelmelk zoeken we nog naar verpakkingsvrije alternatieven.

Met bovenstaande inkooptechnieken hebben we onze afvalberg al aanzienlijk kunnen verminderen. In de nieuwe tuin hebben we bovendien een compostvat klaar gemaakt, waar we voortaan (ongekookte) etensresten in kunnen dumpen. Dat is dan vooral eierschillen, snijresten van groenten en fruitschillen. Daarnaast staat er in de tuin een kas die we na een grondige opknapbeurt in het voorjaar in gebruik gaan nemen. Wellicht dat we daar een eigen tomaatje of komkommer kunnen plukken, maar tot die tijd drinken we in ieder geval muntthee uit eigen tuin.

Kort samengevat hebben we met minimale inspanning al een flinke stap kunnen maken. Een beetje assertiviteit blijkt key: men is er weliswaar niet altijd op voorbereid, maar heel veel is mogelijk. De komende weken proberen we ook de laatste belemmeringen op te lossen en vervolgens ons ook te richten op andere dagelijkse producten.

Dylan Haanappel

Een ex-pessimist, altijd druk en pas 32. Ik ben verslaafd aan het opdoen en delen van kennis. Ooit was ik surfer, later een backpacker, maar nu vooral een mens dat blij wordt van buiten zijn. Je leest hier meer over mij en mijn reis naar een leven in de buitenlucht.