Veilig zwemmen in zee, kan dat nog wel? Met lekker weer trekken we massaal naar de kust, maar dat gaat niet altijd goed. Steeds vaker lezen we berichten over de vele reddingsacties of zelfs verdronken badgasten. Het is dan ook niet gek als je je afvraagt of zwemmen in zee wel veilig is. Het is goed om te weten dat de zee risico’s met zich mee brengt, maar met deze tips kun je met een gerust hart het water in.

Veilig zwemmen in zee? Weet wat een mui is

Zwemmen in zee hoeft niet gevaarlijk te zijn. Sterker nog, als echte waterrat lig ik wekelijks in de Noordzee en ik ben nog nooit echt in de problemen geraakt. Het is echter wel belangrijk dat je onveilige situaties kunt herkennen en weet wat je moet doen als je er toch in terecht komt. Dat is niet altijd even makkelijk, want de grootste boosdoener, een mui, bevindt zich grotendeels onderwater.

Wat is een mui?

Voor de kust liggen in zee vaak zandbanken. Dit zijn plekken waar meer zand ligt en het water minder diep is dan daar om heen. Als er twee zandbanken naast elkaar liggen, krijg je tussen de zandbanken in een soort geul waar het water dieper is. Als het aflopend tij is (vloed geweest, het wordt eb) stroomt water van de kust weg de zee in. Bij de zandbanken kan het water niet weg en wordt als het ware de geul in “geduwd”. Dit is een mui. Muien kunnen overigens ook ontstaan bij andere objecten in het water, zoals golfbrekers en havenhoofden.

Hoe ver is een uit de kust?

Zandbanken liggen over het algemeen dicht bij de kust. Het getij heeft echter een groot effect op hoe ver de zandbanken, en dus de muien, uit de kust voor komen. Zo ligt een zandbank waar je met eb naar toe kunt lopen met hoog water al snel 50 tot 100 meter van de waterlijn. Volgens de reddingsbrigade is een mui gemiddeld 15 tot 30 meter breed en kan tot 100 meter de zee in stromen.

Hoe herken je een mui?

Een mui herkennen is niet altijd eenvoudig, zeker als je dit niet vaak doet. Als je oefent zul je zien dat je steeds vaker muien voortijdig ontdekt. De reddingsbrigade legt het goed uit:

De eerste stap is om de zee op enige afstand van de vloedlijn te bekijken. Muien zijn makkelijker te herkennen als je hoger staat, bijvoorbeeld op het duin, de strandopgang of de boulevard. Let vervolgens op plekken waar de golven niet breken, dus vlakke plekken of ruimtes in de lijn van brekende golven. Of op plekken waar de golven in de branding afwijken van de rest van de branding. Let ook op schuim of ‘stof’ in het water dat van het strand afdrijft. Soms heeft dit water ook een andere kleur. Elke mui is anders, en vaak moeilijk te herkennen door personen die hierin niet getraind zijn. Dat maakt muien gevaarlijk. Het risico van een mui hangt af van meerdere factoren, zoals de hoogte en kracht van de golven, het getij, natuurlijke en kunstmatige omstandigheden en de vaardigheden en ervaring van een zwemmer.

Wat te doen als je in een mui komt?

Kom je onverhoopt in een mui terecht? Blijf dan rustig, drijf op je rug met de mui mee en steek een arm op om de aandacht van de reddingsbrigade te trekken. Doordat het water van twee kanten de geul wordt ingeduwd stroomt het water in een mui veel sneller, tot 10 kilometer per uur! Daar valt niet tegenop te zwemmen, dus laat de mui je mee nemen richting zee. Afhankelijk van hoe breed de zandbanken zijn, zul je na een tijdje voelen dat de stroming minder sterk wordt. Zwem dan evenwijdig aan kust uit de mui en gebruik vervolgens de golven om weer naar het strand te komen.

Deze poster van de Reddingsbrigade laat deze stappen goed zien:

Het belangrijkste is dat je rustig blijft en niet tegen de stroming in gaat zwemmen. Lukt het je niet om uit de mui te komen, trek dan de aandacht van de reddingsbrigade of andere strandbezoekers.

4 tips om veilig te zwemmen in zee

Nu je weet wat een mui is en wat je moet doen als je er in terecht komt, kun je al met een geruster hart gaan zwemmen in zee. Toch is er nog meer dat je kunt doen om je volgende bezoek aan het strand nog veiliger te maken.

1. Bekijk vooraf de weersvoorspelling
   Grote kans dat je naar de temperatuur hebt gekeken, je weet immers dat het strandweer is, maar heb je ook gezien wat de voorspelling zegt over de windrichting en -kracht? Met aflandige wind (uit het oosten) krijgt de stroming richting zee bij aflopend tij nog een extra zetje, terwijl bij westenwind een sterke onderstroming kan ontstaan. Hier lees je meer over op de website van de Reddingsbrigade.
   
2. Zwem op een locatie waar een reddingsbrigade is
   Niet op alle stranden in Nederland is de reddingsbrigade aanwezig. Door vooraf te controleren of er op jouw strand een reddingspost is weet je zeker dat je bij nood kan worden geholpen!
3. Neem een drijfmiddel mee
   Mocht je toch op een strand zonder reddingsbrigade het water in gaan of wat extra veiligheid wil: neem een drijfmiddel zoals een reddingsvest, of voor de kleintjes zwembandjes, mee. Kom je in de problemen dan kost het je minder moeite om boven water te blijven terwijl je wacht op hulp.
4. Check het water voor muien
   Deze zal inmiddels vanzelfsprekend zijn, maar check voor je het water in gaat de zee op muien. Zie je plekken waar de golven niet breken? Blijf daar dan uit het water.

Hopelijk ben je heel wat wijzer en kun je voortaan veilig in zee zwemmen. Ken jij mensen die ook wat aan deze informatie hebben? Deel dan gerust dit artikel met ze of wijs ze op de website van de Reddingsbrigade. Samen houden we zwemmen in de zee veilig!

Dylan Haanappel

Een ex-pessimist, altijd druk en pas 32. Ik ben verslaafd aan het opdoen en delen van kennis. Ooit was ik surfer, later een backpacker, maar nu vooral een mens dat blij wordt van buiten zijn. Je leest hier meer over mij en mijn reis naar een leven in de buitenlucht.