Als je de blog al wat langer volgt weet je dat ik het afgelopen jaar veel met de Europese bizon, of wisent, heb gewerkt. Nu er inmiddels weer anderen mogelijkheden zich aan doen blik ik af en toe terug op de tijd die ik doorbracht met de dieren. Maar buiten de dagen in het veld behoorde er nog veel meer tot m’n werk. Hoewel het voor mij om een parttime aanstelling ging was ik toch al gauw 5-6 dagen per week bezig. Om je een idee te geven van alles dat er bij zo’n onderzoek komt kijken beschrijf ik een hypothetische week als wisent-onderzoeker.

Maandag
Op maandag gaat de wekker niet, ik mag uitslapen. Er staat vandaag niet veel op het programma, maar er liggen een aantal mailtjes te wachten op antwoord. Eén van de mails is van mijn contactpersoon bij het boswachterteam. Hij heeft mijn planning van veldwerkdagen met de andere boswachters doorgenomen en laat mij weten welke dagen er iemand met me mee kan. Daar maak ik gelijk gebruik van en ik vul mijn ochtend met het bellen van proefpersonen, wie kan wanneer mee?
Na de hele ochtend achter de computer is het ’s middags tijd om naar buiten te gaan. Met m’n cameratas over mijn schouder duik ik de duinen in, op zoek naar voor mij nog onbekende stukjes natuur. Na een uur of drie in de zon kom ik voldaan thuis en maak een selectie van m’n foto’s. Ik bewerk er nog snel één om op Instagram te posten, want dat had ik nog niet gedaan vandaag. De rest van de avond kan ik me voorbereiden op een veldwerkdag morgen en even ontspannen.

Dinsdag
Vandaag sta ik om 9 uur in het bezoekerscentrum, klaar om het veld in te gaan. M’n vrijwilliger en ik drinken eerst nog een bakkie koffie terwijl de boswachter een auto regelt. Via de GPS-trackers heb ik al gezien dat de kudde wisenten zich op een mooi, open plekje bevindt, en gezien ze daar al lange tijd zijn zullen ze liggend aan het herkauwen zijn. We hebben ze dan ook snel gevonden en kunnen vrijwel gelijk beginnen met de proeven. Elke proef is een simulatie van een recreant-interactie: een proefpersoon loopt, jogged of fietst langs de kudde wisenten. Daarbij houd hij/zij een rechte lijn aan langs de kudde, met een minimale afstand van 50 meter tot het dichtsbijzijnde dier. Al deze testen film ik, om later te analyseren.
Rond een uur of 2 hebben we 5 mooie testjes op de camera staan, dat is genoeg voor vandaag. Onderweg naar huis besluiten we nog even te stoppen bij de Amsterdamse Waterleiding Duinen, een prachtig waterzuiveringsgebied waar heel wat damherten lopen. M’n metgezel en tevens proefpersoon is er nog nooit geweest, dus ik vertel in geuren en kleuren over het gebied, het burlen van de herten tijdens de bronst en waarom er her en der kleine kuilen zijn gegraven door de hertenbokken. We verdwalen even, maken mooie foto’s en met moede voeten gaan we na een paar uur écht naar huis. Ik kan het niet helpen met een enorme glimlach achter het stuur te zitten.
Thuis vul ik nog even het logboek en een korte vragenlijst in met betrekking tot de bevindingen van de dag. Moe, maar voldaan val ik vroeg in slaap.



Woensdag
Kantoordag! In Utrecht heb ik een kantoor, maar het kan er erg druk zijn. Woensdag is over het algemeen het rustigst, in ieder geval op mijn kamer, en ik kies er dan ook voor alleen dan op kantoor te zijn. Ook vandaag is het rustig, ik ben de ochtend zelfs alleen. Om verzekerd te zijn van een parkeerplekje kom ik extra vroeg, om 7:15 sta ik al in het gebouw. Bovendien zijn er dan nog weinig afleidingen en kan ik gelijk aan de slag. Vorige week ben ik er niet aan toe gekomen alle beelden te analyseren, dus die zijn het eerst aan de beurt. De omstandigheden waren niet optimaal en de opnames zijn moeilijker te analyseren. Het duurt daardoor allemaal langer, maar om de files te vermijden wil ik uiterlijk om 3 uur in de auto zitten. Daarom besluit ik op m’n kamer te lunchen en door te werken. Tegen 2-en ben ik klaar met de filmpjes van vorige week en analyseer ik de eerste twee beelden van dinsdag. Deze zijn duidelijker en sneller klaar. Het laatst half uur gebruik ik om aan de inleiding van het rapport te werken.
Eenmaal thuis besluit ik nog even naar het strand te rijden, ik ben vroeg in Den Haag en heb de hele dag binnen gezeten. Daar laat ik m’n hoofd even z’n gang gaan en kom weer wat lichter thuis.

Donderdag
Elke donderdagochtend hebben de boswachters een overleg en kan ik pas later het gebied in. Omdat ik tijdens de testen voornamelijk bezig ben met de filmopname, het inspreken van omstandigheden en het letten op de positie van de proefpersoon is er altijd een boswachter bij me om puur op het gedrag van de kudde te letten. Mocht er iets opvallends gebeuren is er naast mij dus nog iemand die dat kan opmerken en verkleinen we eventuele risico’s.
Het vinden van de kudde is vandaag moeilijker. Ze bevinden zich in bebost gebied en door het heuvelachtige duingebied kunnen de dieren makkelijk aan je zicht ontsnappen. Na anderhalf uur zoeken hebben we de kudde gevonden, maar enkele dieren lijken wat onrustig. Ik besluit te willen wachten en op afstand het gedrag van de kudde langer te observeren. Als de dieren na 20 minuutjes rustig gaan liggen herkauwen en dat nog eens 20 minuten blijven doen kunnen we een eerste test uit te voeren. Na twee testen bedenkt één van de koeien dat het tijd is voor een drinkpauze en de kudde gaat aan de wandel. We verliezen ze even uit het oog en zijn ze dan ineens kwijt. Bijna twee uur later vinden we ze pas, aan het water. De kudde heeft ons op 150+ meter al in de gaten en gaat vrijwel gelijk weer aan de wandel. Ze verdwijnen achter een duin en ik begrijp dat ze vandaag geen zin hebben in bezoek. Ik besluit dat het mooi is geweest voor vandaag en we gaan terug. Hoewel we inmiddels bijna de hele dag in het veld zijn hebben we maar twee testjes kunnen doen.
Eenmaal thuis wil ik de dag redden door aan het rapport te werken, maar ik ben uitgeput en enigszins gefrustreerd door de moeizame dag, en val op de bank in slaap. Als ik even wakker word zet ik snel de wekker voor morgenvroeg en duik m’n bedje in.



Vrijdag
De wekker gaat vandaag extra vroeg, want het is heerlijk weer. Ik moet thuis aan het rapport werken, maar als ik vroeg begin kan ik wellicht nog even van de zon genieten. Echter wil het schrijven niet lukken, dus ik besluit m’n collega in te lichten dat ik er morgen nog even aan werk en vandaag de statistiek ga voorbereiden. Alhoewel we het veldwerk met z’n tweeën uitvoeren -ik in Haarlem, zij in Uden- ben ik geheel verantwoordelijk voor de statistiek. Om straks snel door alle data te kunnen gaan kijk ik al eens goed naar onze onderzoeksvragen en welke data we daarvoor nodig hebben. Waar mogelijk doe ik alvast een testje met de beschikbare data om te zien of de statistische testen toepasbaar zijn. Na een uurtje of drie zie ik door alle data een beetje scheel en stop er mee. Gisteren heb ik uit frustratie het logboek niet ingevuld, dus dat trek ik nog even recht voor ik de computer uit zet.
In de middag heb ik afgesproken met de Zoogdierenvereniging; ik heb de sleutels van een bunker in het Westbroekpark waar mogelijk vleermuizen overwinteren. Binnen treffen we inderdaad twee vleermuisjes aan en we overleggen of we volgende winter iets extra’s kunnen doen om een beter thuis te bieden aan de dieren.
Thuis gaat de computer toch nog even aan en analyseer ik de laatste video’s van deze week. Ook is er een nieuw rapport uit betreft de wisenten in Polen. Die lees ik haastig door, maar er staat niets schokkends in. De avond neem ik lekker vrij, want ook morgen ga ik weer aan het werk.

Zaterdag
In het onderzoek bekijken we ook hoe de wisenten reageren op ruiters in het gebied. De beheerder van het gebied organiseert regelmatig ruiterexcursies in samenwerking met de locale manege, zo ook vandaag. Die kans laten we natuurlijk niet schieten, dus ik ben er bij. Voordat de groep ruiters het gebied in gaat ben ik al ter plaatse met een collega onderzoeker en ga op zoek naar de kudde. Zodra we ze gevonden hebben geven we de locatie door aan de ruiters en instrueren we de voorste ruiter hoe ze zich langs de kudde moeten bewegen. Alles gaat redelijke vloeiend en niet veel later hebben we drie mooie filmpjes op zak. We kunnen dus weer vroeg op huis aan.
Omdat ik heel graag 1 dagje écht vrij ben werk ik eenmaal thuis nog even hard aan het rapport en die begint al goed vorm te krijgen. Ook verwerk ik nog even alle foto’s van de afgelopen week, want ik ga nooit zonder fotocamera het veld in. Er zitten een paar bijzondere foto’s tussen, die gaan binnenkort naar de drukker. En dan zit het er weer op, een drukke week voorbij en een mooie vrije dag om even na te genieten van alle ervaringen. Vermoeiend, uitdagend, maar waanzinnig mooi.

Mijn tijd met de wisenten was geweldig en ik liep elke dag met een enorme glimlach rond. In de auto naar huis werd ik soms zelfs overdonderd door een lading emoties, vooral omdat ik me enorm op m’n plek voelde en heel blij werd van de gedachte dat alle stukjes op z’n plek aan het vallen waren. Een totaal nieuwe ervaring trouwens. Ik heb een voorgevoel dat ik de wisenten weer heel snel m’n werk mag noemen, maar dat zal de tijd moeten uitwijzen.

Lijkt de week een beetje op wat je je had voorgesteld of totaal niet? Laat het me weten via facebook of in de reacties hier onder.

Dylan Haanappel

Een ex-pessimist, altijd druk en pas 32. Ik ben verslaafd aan het opdoen en delen van kennis. Ooit was ik surfer, later een backpacker, maar nu vooral een mens dat blij wordt van buiten zijn. Je leest hier meer over mij en mijn reis naar een leven in de buitenlucht.